Refranher

Aquesta nova plecada la vuel dedicar á un mon apassionant (aolmes par eu) cum son ols refranhs, pietas ópras mestras dál poesía, pró, que seríen d'ols refranhs sien le rim?, seqüeríen n'esent font de sapiença, pró sien le rim final perdríen aqués sabriment á antic, á qualcós que duj cêunnusque mult de temp, ánhs, séculs... e seqüerán acu quand nusque ja nu sejam, ánh tras ánh, sécul tras sécul.
Vue á posar un bon nombre de refranhs dele combés dál romania (refranhs en leungas atals cum le galicián, portogalés, catalán, italián... e cum nu, aután n'occitán), ols refranhs son extrauts d'nternet et ela maorança d'ols occitáns de l'web "Mon Occitania".
Ols refranhs c'acu poso son atingits cêu ols temas c'á eu plus m'aplacen: ela meteorología, ols mensus, elas sesons, ols averís et elas animalias... aquesta será una plecada c'andrá n'amplant-se, car seqüeré en cerquint nous refranhs per l'web, secâ c'aquesta ést encara una plecada sien closar, ést una plecada aprida.
Compeçam doncas, prim c'una serje de refranhs sús le "borcadol", n'aquesta serje ols i-há en plur leungas dál romania:


PORTOGALÉS:
-Arco da velha, tira-te d’ahí, que as moças bonitas não são para ti
-Quando a velha põe o arco à chuva, depressa enxuga
-Arco da velha ao sol-nado, água antes de tirar o gado
-Arco-íris ao meio-dia, chuva todo o dia
-Arco ao nascente e arco ao poente, faz o céu contente
-Arco da velha direito a poente, solta os bois e vem-te
-Arco-íris ao poente, solta os bois e vem-te
-Arco da velha na serra, chuva na terra
-Circo na serra, água na rua
-Arco-íris contra a serra, chuva na terra; arco-iris contra o mar, tira os bois e põe-te a lavrar
-Arco no mar, chuva no ar
-Arco de velha no mar, chuva no ar
-Manhã com arco, mal vai ao barco; se à tarde vem, é para teu bem
-Arco da velha por água espera
-Sol que arco traz e logo o desfaz, onde quer que vás não te molharás
-Dois arcos no céu, carrega o chapéu
-Circo grande, água perto
-Arco de perto, chuva de longe; arco de longe, chuva de perto
-Circo ao largo, chuva perto
-Circo de longe, água de perto; circo de perto, água de longe


GALICIÁN: 
-Arco da vella, vaite de aí, que as nenas bonitas non son para ti
-O arco da vella á travesía, tres semanas de invernía
-Arco da vella ó anoitecer, bo tempo ó amencer
-Arco da vella ó mediodía, choiva para todo o día
-Arco á matina, á tarde tormentina
-Arco da vella ó raiante, ¡ei, boi! ¡ei!, para adiante
-Arco da vella ó radiante, dálle ós bois para diante
-Arco da vella ó poñente, solta os bois e vente
-Arco da vella [en] Penaxuá vale máis pola noite que a pola mañá
-Arco da vella, tempo da merda
-Arco da vella, auga na terra


ITALIÁN:
-Arcobaleno, se è verde, si fa del fieno, se è roso, si fa del vino, se è giallo, si fa della paglia
-Rosso di sera bel tempo si spera; rosso di mattina acqua vicina
-Arcu di sera, un val una pera; arcu di mane, acqua a funtane (Sicilia)
-Arcu de manzanu, abba de sero; arcu de sero, abba de manzanu (Sicilia)
-Arcancheil di matin feit roulé lo moulin (Val d'Aosta)
-Arcancheil di matin plodze sensa fin (Val d'Aosta)
-Arco di mattina riempie le mulina, arco di sera tempo rasserena
-Arco di sera buon tempo mena, arco di mattina riempie la marina
-Ega burvanda da séiran, da duman dut in stéila (Valli ladine del Trentino)
-L’arc-di-San-Marc la sere, bon timp si spere, l’arc-di-San-Marc la doman, no ven mai sere che nol sedi pantan (Friuli)
-Arcobalen de matin, preparite el capotin; arcobalen de sera, bel tempo se spera (Istria)
-Arcancel ëd matin, pieuva sensa fin (Piemonte)
-L’arcobalen d’la matina al fa impinir la sculina (Emilia)
-L’arcobalen d’la sira al fa schiarar la vela (Emilia)
-Arco ‘e sera buon tiempo mena; arco ‘e matina, acqua vicina (Campania)
-Arcu siritìnu fa bon tempu a lu matinu, arcu matinali jinchi pùzzura e funtani (Sicilia)
-Arcobalen de matin, preparite el capotin, arcobalen de sera, bel tempo se spera
-Arco a mare prendi i bovi e vai a arare, arco a monte prendi i bovi e vai alla corte
-Cerchio di San Marco di sotto prendi il carro e va’ sotto, cerchio di San Marco di sopra prendi il carro e va’ al lavoro
-Arco in mare buon tempo ha da fare; arco in tera piova e nevera (Véneto)
-L’arcobaleno: tre giorni di pioggia o tre giorni di sereno
-Arc di san Marc o bontimp o ploe fuart (Friuli)
-U uàrche: o vìinde o iàcque (Puglia)
-Arcobaleno porta il sereno
-L’arcobaleno conduce il sereno
-Arc di san Marc o bontimp o ploe fuart (Friuli)
-L’arcobalèno a la matína, bagna el bèco a la galína


CATALÁN:
-Arc de Sant Martí, atura es deluví (Menorca)
-Plou i fa sol, les bruixes es pentinen; plou i fa sol, les bruixes porten dol
-S’arc de Sant Martí, si surt es matí, fé ton camí; si surt es capvespre, no vages a festa (o 'treu es cap a sa finestra') (Baleares)
-Ratlla de Sant Martí al matí, l’aigua és aquí; ratlla de Sant Martí a la vesprada, l’aigua és passada
-Quan surt la ratlla de Sant Martí, de matí, aigua aquí; i, de vesprada, aigua passada
-Pont de Sant Martí pel matí, la pluja és aquí; i si és per la tarda, la pluja ja és passada
-Pont de Sant Martí a la vesprada, la pluja ja és passada
-L’arquet de Sant Martí va millor a la tarda que al matí (Perpinyà)
-Arc del maití apreta a fugir; Arc per la tarde mosso, a l’aladre (Fraga)
-Arc de Sant Martí al migdia, aigua tot lo dia
-Arc de sant Martí al migdia, pluja tot el dia
-L’arc de Sant Martí,si no plou avui plourà demà de matí
-Arc de Sant Martí al matí,para-li el bací
-Quan l’arc de Sant Martí apunta al riu, és senyal de pluja; si apunta al cim d’un serrat, senyal que la pluja està passada
-Arc de Sant Martí, o fa ploure o fa aclarir
-Arc de Sant Martí, o fa ploure o fa espargir
-L’arc de Sant Martí, si no plou avui plourà demà de matí
-Arc de Sant Martí, l’aigua està ací
-Arc de Sant Martí, la pluja pel camí
-Arc de Sant Martí, pluja fora d’aquí
-Arc de Sant Martí, la pluja és aquí; arc de Santa Clara, la pluja ja és passada
-Si surt es dematí, prenim bon camí; i si surt es capvespre, demà farem festa

OCCITÁN:
-Quand l’arc-de-Sant Martí se mostro lou matí, lou pastre pot tourna dourmi, mai quand parèis lou vèspre, pot ana pèr lou campestre
-Arc-de-sedo: lou matin, pluèio sèns fin; lou sero, bèu tèms espero
-Quan l’arc-de-Sent-Martí ei devant, torna-te’n, boè, entau camp (gascón)
-Quan l’arc-de-Sent-Martí ei darrèr, torno-te, boè, entau costèr (gascón)
-Arc au camp, lou tèms de vuei fara deman
-Rencolí deth maití, plujo peth camí (gascón)
-Rencolí dera brespado, ra pluja qu’i passado (gascón)
-Arcolan deth matin era ploja peth camin; arcolan dera serada era ploja depassada (aranés)
 
ROMANSCH (Suiça):
-Davo l’arch San Martin vaine bell’ora


FRANCÉS:
-Arc-en-ciel vers la nuit, pluie et vent à minuit
-Arc-en-ciel du matin fait tourner le moulin, arc-en-ciel du soir fait mourir l’arrosoir
-Arc-en-ciel du matin met la pluie en chemin
-Arc-en-ciel du soir c’est de l’espoir
-Arc-en-ciel du soir met la pluie à terre
-Arc-en-ciel du matin n’arrête le pèlerin
-Arc-en-ciel du matin mettez vous en chemin, arc-en-ciel du soir (swér) mettez-vous en couvert
-L’arc-en-ciel du matin signe de chagrin, l’arc-en-ciel du midi signe de souci, l’arc-en-ciel du soir (swèr) signe d’espoir
-Quand l’arc-en-ciel est à l`est, retourne, bouvier, au champ, quand l’arc-en-ciel est à l`ouest, retourne, bouvier, à l’appentis
-L’arc-en-ciel du soir placé au levant est signe d’eau, l’arc-en-ciel du matin placé au couchant est signe d’espoir
-Si l’arc-en-ciel paraît, trois jours beaux, trois jours laids
-Arc-en-ciel double ou trop brillant, de la pluie, encore, comme avant
-Arc-en-ciel du matin, la pluie en route; arc-en-ciel de l’après-midi, la pluie est passée
-Arc-en-ciel du matin, bonne femme, mets les vaches en chemin
-Arc-en-ciel du soir, tu verras pleuvoir
-Arc-en-ciel du matin met la pluie en train; arc-en-ciel du soir met la pluie en retard
-Arc-en-ciel du matin, donne à boire à ton voisin; arc-en-ciel du soir donne bon espoir
 
ROMÛNC:
-Borcadol de matinada, pluvia de vesperada
-Borcadol prel matín, ela pluvia ven de camín
-Ixe borcadol que vuel veir pluvier e depus le sólej
-Quand le borcadol hí est, uo há pluviut uo vá pluvier


Refranhs sús animalias:


OCCITÁN:
-Fasètz de ben a un ase e vos pagarà amb de pets
-Fa mal lavar lo cap a l'ase quand l'a negre-Tres quaresmas e tres vendémias per an, Tuarián ases e capelans
-I a fòrça ases a la fièra que se semblan -Un ase de mitat, es totjorn mal bastat
-Lo ben d'aqueste mond es pel pus fin: L'ase es totjorn condemnat a patir
-Mai òm grata lo cap a l'ase, mai li prus
-Qui per un ase se lòga, per ase deu servir
-Ase de natura, que coneis pas son escritura
-Qui femna e sauma mena, se tròba pas sens pena
-Bèla femna, maissanta tèsta; polida muòla, falsa bèstia; paure sénher, maissant vesin: en bon país maissant camin
-D'una muòla que fa i e d'una femna que parla latin, garda-te!
-Lo trin que pren la mula, totjorn li dura
-I a pas bon caval que non bronque
-Qui prèga, vend pas l'èga
-Dins tot país, i a d'ègas bòrnias
-Entre la patz e la trèba, Martin perdèt son èga
-Qui trabalha pas polin, trabalharà rossin.
-Quand lo cat vira lo cuol al fuòc, devinha lo freg
-Cat escalfat, l'aiga tebesa li fa paur
-Qui noirís pas lo cat, noirís lo rat
-Jamai cat miaulaire non foguèt bon caçaire
-Lo cat es ben gormand mas manja pas la part de degun
-Can d'ivèrn, cat d'estiu-De barba rossa e can cortin, garda-te!
-Cap de can vièlh a pas rosegat un bon òs.
-De raça, lo can caça
-Quand cal baisar lo cuol al can, tant val uèi coma deman
-Qui desrevelha lo can quand dort, se l'agafa, non a tòrt
-Qui fa la rena al can, se lo gafa, plan l'està.
-En vesent lo cadèl, pas besonh de veire lo cantèl.
-Ont i a de gosses, i a de nièras; ont i a de pan, i a de rats; ont i a de femnas, i a lo diable
-Tèrra sens cabal, campana sens batalh
-De cent en cent ans la vaca torna bramar a l'estable
-A vaca grassa, vedèl foirós-Los buòus se prenon per las banas e los òmes per las paraulas
-La tanarida rend lo buòu a la vida
-Qui pana un uòu, pana un buòu
-Quand la cabra va per òrts, se lo cabrit sauta, a pas tòrt
-Comptatz e rebatètz que cinc cabras fan vint pès
-Fa mal fisar cabrit a cabra qu'a pas noirit
-Qual a de fedetas, a de peletas
-Feda golarda, tèsta polada
-Qui se fa feda, lo lop lo manja
-Quand lo serpol florís, la feda atarís
-Qui se tira del moton, se tira de la rason
-Cada aucèl tròba son nis bèl
-Cada pichon aucelon a son pichon coratge
-D'aucèl de ribièra e d'estanh, pren lo detràs, non lo davant
-A la pluma e la cançon, se coneis l'aucelon-Per Sant Martin l'auca al topin, barra ton vin, convida ton vesin
-Caçaire de cardonilha e pescaire a la linha n'an jamai crompat ni camp ni vinha
-Tremp lo matin, lo ser eissut, temps de cocut
-Aquò va mal quand la galina fa lo gal
-Quand la pola tira vèl gal, es pas l'amor que cal
-Pertot las polas gratan endarrièr
-Una trida plan ivernada al mes de març a sa nisada
-Mèrle plan ivernat per Pascas a merlotat; plan ivernat o non, per Sant Jòrdi a son merloton
-Quand lo printemps arriba, lo mèrle canta emai la griva
-Al camp de l'alausa, fises pas ta causa
-La tortorèla qu'es plan bèla ne fa pas que dos, e ieu que soi pichonèla ne fau quinze o setze, quinze ou setze
-De rats a la cava, de colombs al plancat, an lèu destorbat un ostal
-Pus bèstia que la bèstia es lo que prèsta sa bèstia
-Monina, femna de bal, pauc de besonha e la fan mal
-Qui pòt noirir l'arna, la cadèla e lo brebial, aquel d'aquí trai pas mal.
-Quand la cigala canta en setembre, non crompetz pas blat per revendre
-Raça de lobatons, non val res los melhors
-Los lops fan pas d'anhèls
-Nebots e nebodas, lops e lobas
-Lo rainal qu'es pas matinós a pas lo morre plumós
-Cal pas voler ensenhar un vièlh rainard a panar garias
-Cada rainal pòrta la coa a sa mòda quand la li tenon pas
-Dins la cava d'un vièlh rainal, i a totjorn òsses o carn
-Mai avança la milhauca que lo grelh que sauta
-En boca barrada non dintra moscada
-Totas las moscas que devon te fissar son pas nascudas
-Se sèrp ausissiá, se naduèlh vesiá, a tèrra davalariá un cavalièr
-Siá dama o domaisèla a nièra jos l'aissèla
-Qui met son argent en abelhas, risca de se gratar las aurelhas
-La polida remplís pas lo granièr


ROMÛNC:
-Nu elas totas apelhas sapen far mel
-Á l'apelha, la plus velha
-Á cavalh regalat nu li esguardes le dentat
-Quand le cat est fora, ols sorces argadan
-Quand al clamiet veis andar, arga vernal
-Quand crida ela cîeca tost ge morguja l'astrác
-Quand vola l'alidona le sólej dabacâ
-Gïm que cânta quand le sólej s'ha post, cânta á mort
-Una alidona nu porta l'estoi
-Plus valesçe un auce odi, c'un tropel cras
-Garpelhit de cán, disque qualque morerá
-Per Sant Blas cigonhas veirás
-Cat cêu luvas nu encalça sorces 


Refranhs sús elas quator sesons:


OCCITÁN:
-Quand lo printemps arriba, lo mèrle canta e mai la griva
-Per Sant Benesech [21/03], lo cocut canta per son drech; se per Nòstra Dama [25/03] a pas cantat, es tuat o escanat
-Quand plòu sul ram, plòu sul volam
-Lo vent del ram tura tot l'an
-Per Nòstra Dama de març [25/03] velhadas a parts
-Pel vint-e-cinc de març, prats e trelhas pararàs o pèl del cuol i daissaràs
-Trida plan ivernada a Pascas a sa nisada
-Entre Pascas e Pentacosta, lo dessèrt es una crosta
-Al mes d'abrial, tota bèstia muda de pel
-Lo mes d'abril es cosegut de marrit fil
-Al mes d'abril, quites pas un fil; al mes de mai, coma te plai e encara non sai
-Lo rasim d'abrial remplís barricas e barrals
-Tots los còps qu'anaràs a la fenial, soven-te de la darrièra setmana d'abrial
-L'ivèrn es pas passat que la luna d'abrial non aja treslucat
-Mèrle plan ivernat per Pascas a merlotat; plan ivernat o non, per Sant Jòrdi [23/04] a son merloton
-Figas e sermons, a Pascas passan la sason
-Per Pasquetas, las moletas
-Per Sant Jòrdi [23/04], semena ton òrdi; per Sant Robèrt [24/04], aja-lo cobèrt, car per Sant Marc [25/04], es tròp tard
-Lo mes de mai es fresc e gai
-Al mes de mai, trai lo saile en lai
-Mai coa l'èrba e junh la trai
-Mai bladeja, junh feneja
-Per Santa Crotz de mai [03/05], pastre, prangièra fai, ton bestial manja pro; mas a Nòstra Dama de setembre [08/09],
prangièra te defendi: se prangièra tu fas, ton bestial manja pas
-Quand plòu per Pentacosta, lo lach creis o merma d'una crosta
-Quand plòu per Sant Medard [08/06], quaranta jorns de pluèja o de bard, se Sant Barnabè [11/06] li còpa pas lo pè
-Quand plòu per Sant Medard [08/06], la recòlta demenís d'un quart, se Sant Barnabè [11/06] li còpa pas lo pè
-Que lo blat negre a Sant Barnabè [11/06] sens semenar non siá, mas s'atanben al camp èra tròp bèl, se reduiriá en bufada.
-Un pastre que val quicòm es pas a logar per Sant Joan [24/06]
-Per la Magdalena [22/07], la notz es plena
-A la Magdalena [22/07], la notz es mièja, l'ametla plena
-Qui cauca sens lo mes d'agost, cauca sens gost
-Per Sant Bartomieu [24/08], la conolha sortís del niu
-Per Nòstra Dama de setembre [08/09] velhadas d'atendre
-Pluèja de Sant Ferriòl [17/09], volonta pas l'auriòl.
-Per Sant Miquèl [29/09], lo despertin monta al cèl
-Per Sant Luc [18/10], la nèu sul truc
-Per Totsants [01/11], la nèu pels camps
-Cada paure a son Sant Martin [11/11]; cada panaire son marrit matin
-Per Sant Martin [11/11] mena tas cabras aboquir
-Per Sant Catarina [25/11], lo pòrc coïna
-Se las tres vergas per Sant Andrieu [30/11] trescòlan pas davant que las polas sortiscan del niu, aquò anóncia pas res d'aboriu
-Per Sant Andrieu [30/11], arriba ton vaciu; se l'arribas pas, per Pascas l'auràs pas
-Per Sant Andrieu [30/11], lo pòrc al riu
-Per Sant Andrieu [30/11], veiretz la peissonièra al riu
-La nèu d'Avents met de dents
-Pel mes dels Avents, pluèjas e vents e fregs cosents
-La poda d'Avent fa beure pus sovent
-Decembre vòl lo pan dur e non tendre
-Per Santa Lúcia [13/12], los jorns an alongat d'un saut de piuse
-Qui comença l'ivèrn sens pastura, de dur a la fin n'endura
-L'ivèrn es pas un bastard: quand ven pas lèu, arriba tard
-Per Nadal [25/12], lo jorn creis d'un saut de gal
-Qui per Nadal [25/12] se solelha, per Pascas s'estorrelha
-Quand genièr es lauraire, febrièr es pas son fraire
-Genièr amassa las socas, febrièr las brutla totas
-Genièr fa lo pecat e març es acusat
-Totjorn per Sent Vincenç [22/01] l'ivèrn pèrd una dent
-Per Sent Vincenç [22/01]; los glaceirons pèrdon las dents o las recòbran per longtemps
-Per Sent Vincenç la binada [22/01]; per Sent Joan la granada [24/06]
-Se febrièr non febreja, tot mes de l'an aureja
-La nèu de febrièr ne va coma un lebrièr
-De febrièr lo nevièr fa lo garbièr
-Passat lo mes de febrièr, lo jorn es entièr
-Pas de mes de febrièr sens flor d'ametlièr
-Quand febrièr rend pas sas fèbras, març las li rend
-Valriá mai veire un raubaire al granièr qu'un òme despolhat al camp lo mes de febrièr
-La nèu de febrièr val un femorièr
-Lo mes de febrièr es bon anhelièr
-Quand tròna dins lo mes de febrièr, tot l'òli claus dins un culhièr
-Per Nòstra Dama la candelièra [02/02], para lo prat de la ribièra
-Per Nòstra Dama de febrièr [02/02], mièg palhièr, mièg granièr e bacon entièr
-Per Nòstra Dama de febrièr [02/02], aja ton pòrc entièr; mièja mota e mièg granièr e mièg femorièr
-Per Nòstra Dama de febrièr [02/02], lo jornal entièr
-Quand la trida canta per Nòstra Dama de febrièr [02/02], tant de freg i a davant coma darrièr
-Per Sant Blase [03/02], de nèu dusca a la coa de l'ase
-Per Sant Blase [03/02],  los jorns alongan d'una vòlta de carri
-Per Sant Matiàs [24/02],  Lo mèrle poniá, L'agaça bastissiá
-Ajatz pas paur de l'annada de bissèxt mas d'aquela d'abans e d'aquela d'après
-Març polsós, abril plujiós, mai versós, junh serenós, pagés aürós e junh sens cessa rend lo pagés çò que deu èsser
-Quand març a cinc marçons, laissa pas ni caul ni tronc
-Per Sant Aubin [01/03], la pluèja se cambia en vin
-Quora que siá: pels fenhants, tots les jorns son fèstas
-Qui juna pas a las temporas, a l'infèrn compta las oras
-La matinada fa la jornada.
-Lo vendres es totjorn lo pus bèl o lo pus fèl
-Qui a un jorn de bon los a pas tots avols
-Bon jorn, bon an, l'estrena vos demandan


ROMÛNC:
-Auríl pluviós e mao ventós fan d'agost fermós
-Matinar e vesperar al decemne ol fan fáscas equant
-Janer grant mensu poral carbonér
-Genár fa'l pecat e març est incusat
-Genár fredér fa de l'agost un desert
-En passant le mensu de febrér, le jorn est entér
-Arga de febrér impla'l granér
-Fred hibern, estoi d'infern
-Hibern de pruinas, reculha de frûc musa
-Elas pluvias de l'hibern venen de l'infern
-Nef de nadal nu ven mal
-N'autumn e hibern, que trema'l malat
-Pelhos Rees ols jorns e le fred cresçen
-Per Sant Antau, elas quinc e cêu sólej
-Per Sant Blas cigonhas veirás
-Ánh dolent esquélh que porta nef, pluvia e vent
-Nef n'advent ánh de vents


Refranhs sús ela natura:


OCCITÁN:
-Aiga mòrta fa maissant riu
-L'aiga sortís del sen de sa mair
-Per anar pus luènh negar son paire
-Te fises pas a las aigas mòrtas: quand se debondan, son las pus fòrtas
-L'aiga correnta es pas bruta ni pudenta
-La frescura de l'estiu mena l'aiga al riu
-Ont l'aiga dormís, i a un gorg
-Cal pas dire jamai: d'aquela aiga non beurai
-Per aprene a pregar, dessús mar cal anar
-Nòu jorns de nèu es femason, nòu jorns en lai es una poison
-Annada de nèu, annada de blat
-Plòu totjorn suls pus banhats
-Lo bèl matin, pluèja al despartir; lo bèl de la serada met lo boièr a l'arada
-L'arquet de la serada met lo boièr a l'arada; l'arquet del matin lo met en camin
-L'aclon del matin devinha de pluèja a l'espertin
-Montanha clara, Bordèu escur, signe de pluèja de segur
-Quand lo fum es per la comba, prend ta forca e vai a l'ombra; quand es pel puèg, vai al suspluèch
-Cèl pomelat, femna fardada, son de corta durada
-Quand plòu e fa solelh, lo diable bat sa femna amb un postelh
-Quand lo solelh se regarda, a la pluèja, pren-te garda
-Rogieròla del ser, lendeman de solelh; rogieròla del matin, de pluèja al despertin
-Lo solelh de l'espic al gran, quaranta jorns se colcarà
-Lo solelh que se colca rossèl, lo lendeman se mostrarà bèl
-Solelh que se colca amb l'autan, pluèja al lendeman
-Vent de montanha, quand ritz, reganha
-Tots los vents baton pas a la meteissa pòrta
-Per las grandas pòrtas passan los grands vents, e per las pichòtas, los pensaments
-Bisa fòla dins tres jorns es mòla, o nòu jorns demòra
-Bisa reganhosa dins tres jorns plujosa
-Amb la bisa, lava ta camisa; amb l'autan, còi ton pan
-La bisa qu'estiva, l'autan qu'ivèrna remplisson la casèrna; la bisa qu'ivèrna e l'autan qu'estiva fan l'annada caitiva
-L'autan remplís la coja e lo vent bas la voja
-L'autan de la nuèch passa pas lo puèg; l'autan del jorn dura nòu jorns
-Lo marin es coquin: quand ritz, traís
-La luna e la nuèch: quand la luna torna en bèl, dins tres jorns pòrta capèl
-Luna palla, l'aiga davala; luna roja, l'aura se voja
-Luna, quand tu veiràs novèla lo mars gras, fòrça tròns entendràs
-Luna mercruda, femna barbuda; de cent en cent ans, n'i a pro amb una
-Per semenar ton blat, agaches pas luna ni lunat, mai que metes pas lo blat dins lo fangàs
-Bèla luna novèla dins tres jorns serà fèl
-La clartat de la nuèch seca pas lo puèg
 
ROMÛNC:
-Arga que nu vols abeuer láisca-la passar
-Áer de levant arga devant
-Matinar e vesperar al decemne ol fan fáscas equant
-Mar sien vent nu porta bon temp
-Bufaga n'aul, pluvia en bas
-Bufaga bassera sér estivalera
-Ánh dolent esquélh que porta nef, pluvia e vent
-Depus dál procela ven ela calmaría
-Tempésta n'arribant, ven en morgujant 


N'aquesta combrá "Mon Occitània" i-há mults de plus, pró nu vuel posar-ols par nu far aquesta plecada atán pessant, deset esquelhs que remanen ja nu son d'ols temas qu'heo dit que seríen ols refranhs c'acu poso.