Nodicias n'occitán

Solé Tura
Era Generalitat li autrejarà era sua Medalla d'Òr a títol pòstum
Barcelona, 4 Dic. (Europa Press) - Eth president dera Generalitat, José Montilla, a planhut aué damb "tristesa intensa e prohonda" era mòrt de Jordi Solé Tura, un des pairs dera Constitucion e exministre de Cultura damb eth PSOE, e era setmana que ven prepausarà ath sòn Executiu que li autregen era Medalla d'Òr dera Generalitat a títol pòstum.


Montilla inaugurarà er aeropòrt d'Alguaire (Lleida) eth 17 de gèr
Lleida, 4 Dic. (Europa Press) - Er Aeropòrt de Lleida-Alguaire daurirà eth 17 de gèr, segons a anonciat aué eth conselhèr de Politica Territoriau e Òbres Publiques dera Generalitat, Joaquim Nadal, qu'a auançat que i aurà vòs a París e que, entre es aerolínies qu'operaràn ena naua infraestructura, figure Ryanair.


Er andito, protagonista der iuèrn en Bossòst
Dijaus, 26 de Noveme de 2009
Era anditada e era sua setmana gastronomica arriben ara dusau edicion dempús der èxit arremassat en 2008, en qué s’arribèren a aufrir mès de 1.000 racions d’aguest producte tipic deth pòble de Bossòst, er andito. Enguan, era Associacion de Comerçants e Empresaris de Bossòst (ACEB) a tornat a organizar aguesta novedosa degustacion populara, prevista entath pròplèu dimenge, dia 29 de noveme, atau coma era setmana gastronomica relacionada damb er andito, qu’aurà lòc enquiath dia 8 de deseme. I participen 13 restaurants, a on se poderà degustar er andito, damb eth supòrt der ajuntament de Bossòst, era Generalitat de Catalunya e eth Conselh Generau d’Aran, e era collaboracion des carnisseries Pascalet, Pedarròs e Pitún, era panaderia Fernández – Rella, era Escòla d’Ostalaria de Les, Comercial R. Cònsul e Verd Fruit S.C.P.


Es pompièrs contròtlen un huec en Arròs
A prumèra ora dera tarde d’ager, un huec a comencèc a cremar ath dessús deth pòble d’Arròs (Marcatosa), qu'es pompièrs an acabat controtlant. En escandiment deth huec, i an intervengut ua vintia de pompièrs d’Aran e tres camions, dus coches e un elicoptèr, qu’a trasladat era aigua. Era operacion s’a amiat a tèrme en coordinacion damb es guardes de Miei Ambient deth Conselh Generau d’Aran. Es causes deth huec s’atribusissen ara pèrta de contròtle d’un petit huec de uart, que s’a estienut peth fòrt aire e era vegetacion seca deth terren.


Descurbissen ua scèna pictorica deth sègle XVII ena glèisa de Begós
Dimèrcles, 25 de Noveme de 2009
Eth Conselh amie a tèrme naui trabalhs de restauracions patrimoniaus
Es trabalhs de restauracion e consolidacion des coches pictoriques ena glèisa de Sant Ròc de Begós (Lairissa) an permetut de descurbir ua scèna plan remercabla deth sègle XVII, plaçada ath dessús der arc deth presbitèri. Eth conjunt, que date de 1618, segontes cònste inscrit ena superfícia pictorica, represente era scèna dera crucifixion de Jesucrist, qu’apareish en creu, acompanhat, en andús costats, dera vèrge Maria e er apòstou Joan.
Era pintura, de bona factura, ei d’estil renaishentista auançat, segontes a explicat era tecnica de Patrimòni deth Conselh Generau d’Aran, Elisa Ros. Atau ac permet concludir era sua iconografia classica e estatica. Era intervencion s’a amiat a tèrme damb eth supòrt tecnic deth Centre de Restauracion de Béns Mòbles de Sant Cugat.
Eth descurbiment d’aguesta naua scèna, que se hig ath conjunt trobat aguest ostiu ena glèisa d’Unha, tanben d’estil renaishentista en tot representar as sèt virtuts teologaus, hèr a aumentar eth valor artistic dera glèisa de Begós, d’origina romanica, damb ua part importanta d’estil gotic e un retaule barròc, que hèn deth temple un des mès interessants deth parçan. Era actuacion complemente es trabalhs de resolucion des umitats qu’eth Conselh Generau desvolopèc eth passat mes de mai.
Eth conselhèr generau José Antonio Bruna a destacat era importanta labor qu’amie a tèrme eth Conselh entà “méter en lòc que se merite ath patrimòni artistic dera Val d’Aran, coma un des conjunts culturaus e artistics mès importants deth Pirenèu, tant peth sòn valor arquitectonic coma pictoric, que, ath temps, permeten dar valor ath conjunt deth país coma destinacion toristica culturau de referéncia”, atau coma demòstren es darrères trobalhes enes glèises araneses.


Inauguren era hormatgeria de Bagergue
Dijaus, 06 de Agost de 2009
Hormatges Tarrau a inaugurat, aguesta dimenjada, es naues installacions plaçades en pòble de Bagergue (Pujòlo) que sagen de recuperar er hormatge tradicionau dera Val d’Aran. Er acte d’inauguracion, fòrça multitudinari, a compdat damb era preséncia deth sindic d’Aran, Francés Boya, e eth conselhèr de Miei Ambient e Pagesia deth Conselh Generau, Francés Bruna. Aguesta ei era prumèra hormatgeria que daurís en Aran, en tot contribusir ara metuda en valor des productes tipics deth país e dera gastronomia pròpria aranesa. Eth projècte compde damb eth supòrt deth Conselh Generau d’Aran.

Al Romun:

Inceptan la formagería de Bagerc
Joues. 06 d'Agost de 2009
Formacs Tarrau á inceptat, aquest matín, las sues novas usinas plaçadas al puble de Bagerc (Pujól) que servan recuperar le formach tradicional dál Val d'Aran. L'auct d'incepcion, fuert multitudinár, á comptat baula presença dele síndic d'Aran, Francés Boya, e le conselyer de Muei Ambient e "Pagesía" dele "Conselh Generau", Francés Bruna. Aquesta ést la primiera formagería que s'apre n'Aran, á per tribugir (ara metuda??) n'avalú d'ols products típics dele pais e dál gastronomía propria aranessa. Le project compta baula suportación dele Conselh Generau d'Aran.

Era explosió de Lés cause sies ferits
Lleida, 22 (Europa Press)
Un totau de sies persones an demorat ferides aguest maitin ena explosió qu'a afectat dus ostaus de tres plantes en carrèr Ierla de Lés, segons an informat es Pompièrs dera Generalitat.
Era explosió, dera quau encara no se saben es causes e que s'a produsit enes soterranis des immobles, a passat cap as 8.10 ores, e a afectat era estructura d'aguesti abitatges.
Es ferits son quate adults e dus de mendres, des quaus un contunhe en observació en Espitau de Vielha. Era rèsta a ferides de caractèr lleu, basicament per inhalació de hum, e fins e tot un des adults s'a desplaçat peth sòn compde en centre.
Més d ua vintau de persones, entre integrants des Pompièrs e es Mossos d'Esquadra, trabalhen en lòc dera explosió per extingir eth huec.
A conseqüència der incendi, era N-230 a estat talhada en sòn pas pera poblacion, e eth transit se desvia per interior, segons a informat eth Servici Catalan de Transit.


Omatge a Jaume Ressaire qu'és mancat (n'occitán dáls Vals dele Piemunt; par veir ela semblança que i-há entre'l catalán e l'occitán poso en nergeta elas palauras que son equants uo similars n'amas leungas)
de Ines Cavalcanti
Ai coneissut Jaume Ressaire a Fraisse a la maison de François Fontan ental 1971 e devo ben dir que alora èrem tuchi dui ben joves. Sumiaire e apassionat per lo drech de chasque pòple a aver la sia indipendença e libertat, après Fontan, creo sie la persona que mai de tuchi a dediat sa vita a l'Occitània. "Una vida per l'Occitània" es estat lo Premi que lhi a conferit Ousitanio Vivo ental 1997, el lo meritava verament. Libraire a Banhòus de Cese e après abelhaire a Sant Michèl d'Euzet a marcaa sa presença constanta, pacienta, passionaa e sobretot obtimista sus la possibilitat de revelh di pòples, a portat fins a la fin son còmpit abo coerença e sensa se descoratjar. Dins un monde onte contia masque l'argent e lo succés Jaume Ressaire era una moscha blancha. Decò mon filh Peyre, que trabalha a la Chambra d'òc coma traductor en occitan n'a agut na granda impression e lhi era ben afecionat.
La Chambra d'òc rend omatge a n'aquel òme que a sabut conjugar lo siu sumi per la libertat di pòples a una costanta accion de terren, rend omatge a son obtimisme e a la sia maniera de trabalhar totjorn inclusiva e pronta a eissubliar las coardias umanas. Sa mòrt laissa segurament un grand void per lo trabalh occitanista e dins l'accion dal Partit de la Nacion Occitana. Tuchi se jonhem al dòl d'Evelina, sa frema e companha de militança e di siei amís dal PNO.
(le parentat e le frairejament entramas leungas e plus qu'evident).